หลังจากที่ดำเนินมายาวนาน ครั้งนี้ก็มาถึงตอนจบของ (แอบ) 2 หนังสือปลามังกร Online แล้วนะครับ ก็หวังว่าตลอดหลายตอนที่ผ่านมาที่ผมได้ถ่ายทอดประสบการณ์ให้เพื่อนสมาชิก Aro4u คนสำคัญได้อ่าน ได้ชม จะช่วยเสริมความรู้ในการเลี้ยงปลาชนิดนี้ให้มีมากขึ้นได้ แล้วจุดหมายปลายทางก็คือการที่สามารถเลี้ยงปลามังกรได้อย่างมีความสุขตลอดระยะเวลาเลี้ยงดู เอาล่ะครับ เพื่อให้ (แอบ) 2 นี้จบลงโดยสมบูรณ์ (ก่อนที่จะเป็นขั้น Advance => "วิถีของการเลี้ยงจริง" ในกระทู้อื่นๆ ในบ้านหลังนี้) เรามาปิดท้ายกับตอนสุดท้ายด้วยกันดีกว่า พร้อมแล้วไปชมกันครับ
ปลามังกรแดง อย่างที่ได้ทราบกันไปแล้วว่าปลามังกรแดงแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ Blood Red (แดงเดือด) กับ Chili Red (แดงร้อน) ทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นปลาจับซึ่งมีที่มาจากแหล่งน้ำต่างกัน เมื่อก่อนนี้เราสามารถแย่งได้อย่างชัดเจนเลยว่าตัวไหนเป็น Blood ตัวไหนเป็น Chili แต่ปัจจุบันแบ่งได้ยากมากเพราะปลาส่วนใหญ่เป็นปลาที่ได้จากการเพาะพันธุ์ แรกๆ อาจจะพอยังแบ่งได้เพราะทางฟาร์มใช้วิธีผสมเฉพาะพันธุ์แบ่งชัดเจนบ่อ Blood บ่อ Chili แต่เพราะความต้องการในตลาดมากขึ้นทำให้มีปลาน้อยลงทางฟาร์มจึงมีการนำพ่อแม่ปลามาผสมกันเพื่อให้ได้ลูกหลานที่มากขึ้น นอกจากนี้เมื่อผสมข้ามกันแล้วอาจได้ปลาแดงที่มีสีสันแปลกตาไปซึ่งเป็นที่ต้องการในตลาดคนที่นิยมเล่น “ปลาแปลก” ฉะนั้นปลามังกรแดงในวันนี้จึงหลงเหลือสายพันธุ์แท้น้อยมากครับ ฉะนั้นการเลือกซื้อปลามังกรแดงในวันนี้ไม่ต้องไปสนใจว่าเป็น Blood หรือ Chili ขอแค่ให้มันแดงๆ ก็พอครับ
เนื้อในของ Hiback Hiback Arowana เป็นลูกผสมระหว่างทองมาเลย์และทองอินโด โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่ออัพเกรดปลามังกรสายพันธุ์ทองอินโดให้ดีขึ้น เกล็ดเปิดสูงมากขึ้น ทำให้ใกล้เคียงกับสายพันธุ์ทองมาเลย์โดยอยู่ในราคาที่สามารถเป็นเจ้าของได้แบบไม่กระเป๋าฉีก Hiback บางตัวได้เลือดแม่ที่เป็นอินโด เกล็ดก็อาจจะเปิด 4 แถวเหมือนเดิม แต่อาจมีสีเข้มขึ้นบ้าง ส่วน Hiback ที่ได้เลือดพ่อที่เป็นมาเลย์ เกล็ดอาจเปิดสูงขึ้น แต่สีสันก็ไม่โดดเด่นอะไร โดยรวมๆ ผลผลิตที่ได้ผู้เลี้ยงมักจะคาดหวังกับการ “เปิดสูง” มากกว่าโดยไม่ได้สนใจในเรื่องสีสันนัก
โดยส่วนตัวผมแล้วผมชอบที่จะเลี้ยงสายพันธุ์แท้มากกว่าอย่างเช่นทองมาเลย์ เกล็ดก็จะข้ามหลัง ทองเป็นทอง สว่างสุกใสแวววาว และทองอินโด ที่ถึงแม้จะไม่แวววาว แต่ก็มีเสน่ห์ตรงที่เกล็ดสีทองมีสีเข้มจัดตัดกับสีหางที่เป็นสีแดงเลือดหมูดูขลังและทรงอำนาจ ในส่วนของ HiBack ที่มีข้อดีของทั้งสองอย่างร่วมกันแต่ไม่โดดเด่น เกล็ดอาจจะเปิดสูงแต่ก็ไม่แวววาว ไม่เข้ม หรือเกล็ดอาจเปิดไม่สูง สีเข้ม และไม่แวววาว แบบนี้ก็ไม่ต่างกับทองอินโดธรรมดาๆ ตัวนึง คิดจะเลี้ยง Hiback อย่าเพียงแค่ศึกษาจากตำราอย่างเดียวนะครับ ตู้ตัวอย่างจากปลาจริงตามร้านต่างๆ ด้วยแล้วถามตัวเองว่าแบบนี้ชอบมั้ย ? ถ้าชอบก็ตัดสินใจเลือกซื้อได้เลย แต่หากไม่ชอบดูแล้วไม่คุ้มค่าหันมาเล่นสายพันธุ์แท้สวยแบบดั้งเดิมดีกว่าครับ
มาเลย์กำมะลอ ปลามังกรสายพันธุ์ “ทองมาเลย์” แท้ๆ ในวันนี้เลือกซื้อยากมากเพราะมีพวกปลอมแปลงเข้ามาเยอะ เมื่อก่อนนี้หากถามถึงความแตกต่างระหว่างทองอินโดกับทองมาเลย์ตอบได้อย่างง่ายดายมาก ดูด้วยตาก็เห็นชัดแม้ปลาที่เข้ามาจะมีขนาดเพียง 5-6” ก็ตาม แต่ในวันนี้มี Hiback เข้ามาผสมลงโรงด้วยเลยทำให้ตลาดปั่นป่วนไปใหญ่ ทำไมเดี๋ยวนี้ทองมาเลย์กับทองอินโดเหมือนกันเหลือเกิน ? จับความแตกต่างแทบไม่ออกแต่แล้วก็ตัดสินใจซื้อไป เลี้ยงไปเลี้ยงมาจนปลาเป็นฟุตก็ยังไม่เห็นวี่แววของมาเลย์เลยแต่กลับกลายเป็น Hiback ที่เกล็ดเปิดสูงนิดหน่อยแต่ไม่มีความแวววาวของเกล็ด เกล็ดละเอียดใต้ครีบหลังก็ไม่มีสีแต่ดำขลับเหมือนกับตอนที่เริ่มต้นเลี้ยง
ทั้งหมดที่ว่านี้เป็นเรื่องจริงที่แม้แต่ใบเซอร์จากฟาร์มเพาะพันธุ์ยังเชื่อถือไม่ได้ ตอนนี้ตลาดปลาเปลี่ยนไปมาก Hiback สวยๆ หรือทองมาเลย์เกรดต่ำก็เข้ามาแทนที่ทองมาเลย์แท้โดยเสนอราคาสูงถึง 3-4 หมื่นบาทแถมยังตีตราอย่างชัดเจนว่าเป็น “ทองมาเลย์” ส่วนที่เป็นทองมาเลย์จริงๆ ที่เมื่อก่อนเคยราคานั้นตอนนี้ขยับอัพเกรดเปลี่ยนชื่อมาเป็น “ทองมาเลย์เกรดพิเศษ” ซึ่งเสนอราคากันแบบแทบรับไม่ไหว เพียง 4-5” ราคาเปิดตัวกันอยู่ที่ 6-7 หมื่นบาท และเพราะเป็นแบบนี้ทำให้ผมไม่ค่อยกล้าซื้อปลาเล็กเปลี่ยนใจเพิ่มเงินอีกนิดไปเล่นปลาใหญ่ดีกว่าเห็นอะไรชัดเจนหมดแล้ว ไม่ต้องกลัวช้ำใจ ที่สำคัญราคาต่างกันนิดเดียวเองด้วยนะครับ ฉะนั้นหากไม่มั่นใจในปลาเล็กก็หันมาเล่นปลาใหญ่นะครับ
Arowana ปลาแปลกๆ เดี๋ยวนี้นักเลี้ยงปลามังกรบ้านเรานิยมพวกปลาแปลกๆ เหมือนเมืองนอกบ้างแล้ว อย่างเช่นพวก King Arowana ที่เป็นปลาพิการซึ่งมีลักษณะหลังค่อม ครีบเครื่องยาว แต่กลับสวยได้รูปดูงามเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ หรือแม้แต่พวก Short Body คือมังกรสั้น ปลาพวกนี้เป็นปลาหายากและมีราคาแพงมากว่ากันที่ตัวละหลายๆ หมื่นบาทหรือบางตัวก็ขึ้นหลักแสน นักเลี้ยงส่วนใหญ่ที่เลี้ยงปลาพวกนี้มักจะเลี้ยงปลามังกรมาเกือบทุกสายพันธุ์แล้ว จนไม่รู้จะเลี้ยงอะไรอีกก็เลยมาเล่นของแปลกเอาไว้ดูเล่น หรือเก็บไว้โชว์พรรคพวกเพื่อนฝูงที่เข้ามาเที่ยวเยี่ยมชมบ้าน ปลาเหล่านี้จริงๆ มีค่าเฉพาะคนเล่นในกลุ่มปลามังกรเท่านั้น หากเป็นคนนอกเข้ามามองก็คงจะแปลกใจว่าทำไมเราเอาปลาพิการมาเลี้ยง อธิบายกันยาวครับเรื่องนี้ เอาเป็นว่าก่อนจะเลี้ยงปลาพวกนี้ก็ควรจะเลี้ยงแบบธรรมดาก่อนนะครับ ไว้เบื่อรสชาดธรรมดาแล้วค่อยหาของแปลกแหวกแนวมาเลี้ยง
ใบครอบครอง การซื้อปลาในปัจจุบัน “การครอบครองอย่างถูกต้อง” ถือเป็นเรื่องสำคัญมาก ฉะนั้นเมื่อซื้อปลาแล้วอย่าลืมถามผู้ขายถึงขั้นตอนในการทำใบครอบครองเพื่อให้เราสามารถเลี้ยงปลาอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อความสะดวกสบายอาจเสียค่าใช้จ่ายให้ผู้ขายซักนิดให้เขาไปจัดการดำเนินเรื่องให้จะดีกว่า ไม่ต้องเสียเวลาเราถ้าให้ผู้เชี่ยวชาญจัดการให้ (บางร้านอาจทำใบครอบครองให้ฟรีเมื่อซื้อปลาแล้ว ยังไงอย่าลืมถามถึงบริการนี้ก่อนการตัดสินใจซื้อปลานะครับ)
Packaging การขนส่งเคลื่อนย้ายปลาจำเป็นจะต้องมีการเตรียมพร้อมอย่างดี กะเกณฑ์เวลาให้แน่นอนว่า จะย้ายจากไหนไปไหน ? ต้องใช้เวลาเท่าไหร่ ? ทั้งหมดนี้มีผลต่อเนื่องกันหมด การเตรียมขนาดถุง ปริมาณยาสลบที่ต้องใช้ การอัดอ๊อกซิเจน วิธีการมัด กล่องกันกระแทก และอีกหลายอย่าง การย้ายปลาในระยะทางไม่ไกลโดยเสร็จสิ้นภายใน 1 ชม. ถ้าเป็นปลาเล็กอาจไม่ต้องใช้ออกซิเจนเพียงแต่มัดถุงให้แน่นๆ และป่องๆ ก็พอ
แต่หากเป็นปลาใหญ่ก็ต้องใช้ออกซิเจนทุกกรณี ที่สำคัญคือต้องใช้ถุงชนิดเนื้อหนาและซ้อนกัน 2 ใบเพื่อป้องกันปลากระโดดพุ่งทะลุถุงแตก ปริมาณน้ำในถุงในขณะการเคลื่อนย้ายก็ไม่ต้องมากให้ท่วมหลังปลาเพียง 3 นิ้วก็เพียงพอ ปริมาณยาสลบก็ใส่ไม่มากเช่นกันโดยให้เริ่มต้นที่ 10-15 หยด เพื่อให้ปลาซึม (ไม่ต้องถึงกับสลบหงายท้อง) แล้วก็มัดให้แน่นแล้วก็อัดออกซิเจนโดยก่อนอัดอ๊อกให้ไล่อากาศภายในถุงออกให้หมดก่อน ปริมาณอากาศที่ในถุงจะทำให้ปลาอยู่ได้ราว 8-10 ชั่วโมงทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดถุงและขนาดของตัวปลา เสร็จแล้วก็ให้เตรียมกล่องโฟม ถัง หรือ กะละมัง ขนาดพอดีๆ เพื่อประคองถุงไม่ให้กระแทกหรือโครงเครงไปมาให้ปลาตื่นตกใจ หรือเพื่อความปลอดภัยและช่วยลดอาการปลาตื่นมากขึ้นผมแนะนำให้ใช้ “ถุงดำ” หรือถุงขยะคลุมถุงปลาซักชั้นนึงก่อนรองโฟม ความมืดจะช่วยลดความตึงเครียดและทำให้ปลาสงบขึ้น
การกั้นตู้ ในกรณีที่แบ่งเลี้ยงปลาในตู้เดียวกันเช่นตู้เดียว 2 ตัวหรือมากกว่านั้น ต้องทำให้มั่นใจว่าเราสามารถกั้นตู้ได้อย่างปลอดภัยแล้ว หากเป็นการกั้นกระจกตายด้วยการยาซิลิโคนก็ไม่มีปัญหา แต่หากเป็นการติดกั้นด้วย Future Board หรือ แผ่นอคลิลิค ให้ติดตัวล๊อกแผ่นให้ดีทั้งบนล่างเพื่อให้มั่นใจว่าแผ่นกั้นจะไม่ล้มหรือเอนไหลไปทางใดทางหนึ่ง อีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญคือการดูระดับน้ำ หากเลี้ยงที่ระดับน้ำสูงไม่ว่าจะเป็นเพราะความชอบส่วนตัว หรือระบบน้ำล้นของเครื่องกรองเป็นตัวบังคับควรมีคานมารองรับระหว่างที่กั้นแต่ละอันเพื่อป้องกันไม่ได้ปลากระโดดไปหากัน หากแก้ไม่ได้ก็ควรลดระดับน้ำลงอาจจะเหลือเพียง 2/3 ของตู้เพื่อป้องกันปัญหาที่ว่าเกิดขึ้นได้
ปิดกั้นช่องกรองให้ดี สาเหตุการตายยอดนิยมอันดับหนึ่งของปลามังกรก็คือ “การกระโดด” เพราะฉะนั้นฝาเล็กฝาน้อยที่เปิดทิ้งไว้อาจเป็นช่องทางท้าท้ายของเจ้ามังกรก็ได้ ฉะนั้นถ้าไม่จำเป็นก็ปิดให้หมดทั้งฝา ช่องไฟ และช่องให้อาหาร แท่ทว่าการป้องกันการกระโดดไม่ได้จบเพียงแค่นอกตู้นะครับ ภายในตู้มีส่วนที่กระโดดทำให้ตัวเองบาดเจ็บและถึงตายได้ ใช่ครับ… ผมกำลังพูดถึงระบบกรองในตัวที่เป็นตู้กรองภายในตู้ หากไม่มีตะแกรงกั้นให้ดีหรือไม่มีอะไรปิดมิดชิด วันใดวันนึงเราอาจไม่เห็นปลามังกรในตู้ หาเท่าไหร่ก็หาไม่เจอ ที่พื้นบ้านไม่มี หลังตู้ไม่ดี ข้างตู้ไม่เจอ อยู่ที่ไหนนะ ? หาไปหามากลับมาเจอนอนแอ้งแม้งหายใจรวยรินอยู่ในช่องกรอง ครีบเครื่องหักหมด หาขาด ครับแตก จินตนาการเห็นภาพปลาแบบนี้แล้วคงเข่าอ่อนไม่น้อย ฉะนั้นเพื่อความปลอดภัยอย่าลืมปิดกั้นช่องกรองให้มิดชิดด้วยนะครับ
การรักษาเยียวยา การรักษาเยียวปลาไม่ว่าจะเป็นโรค หรือตำหนิต่างๆ หากเป็นไปได้ผมแนะนำให้แยกลงมาเลี้ยงในบ่อหรือถังไฟเบอร์ขนาใหญ่เพราะทำปลาสงบและหายเร็วขึ้น การเลี้ยงปลาในบ่อดังกล่าวอาจมีข้อดีที่คาดไม่ถึงได้นะครับเช่นนอกจากปลาจะหายจากโรคแล้ว อาการ “ตาตก” ที่เคยเป็นก็กลับดีขึ้นด้วย แต่ที่แน่ๆ หากเลี้ยงบ่อระยะหนึ่งแล้ว “หนวด” ปลามังกรจะยาวและสวยขึ้นมาก
ทิ้งท้ายสำหรับผู้ที่สนใจที่เลี้ยงนะครับ ปลาทุกร้านมีทั้งแพงและไม่แพง สวยและไม่สวย หากคุณเป็นคนที่มีความรู้มีประสบการณ์เรื่องปลามังกร เลือกเป็นดูเป็น คุณก็มีโอกาสจะได้ปลาสวยในราคาที่ถูกไป หรืออย่างน้อยที่สุดอาจจะเสียตังค์มากหน่อยแต่ก็ได้ปลาสวยไป แต่ถ้าหากมีเงินทุนอย่างเดียวไม่มีความรู้ไม่มีพรรคพวกเพื่อนฝูงเลย ก็อาจมีโอกาสได้ปลาไม่สวยในราคาแพงสุดกู่ เสียทั้งเงิน เสียทั้งเวลา เพราะฉะนั้นศึกษาซักนิดก่อนดีกว่าครับ สละเวลาซักนิดนึงแล้วเราจะได้ปลาที่สวยสง่าสมบูรณ์อยู่คู่บ้านไปอีกนานแสนนาน…
และแล้วผมก็เขียนบทความนี้จนถึงตอนจบ รู้สึกดีใจที่ได้มีโอกาสกลั่นกรองความรู้ และประสบการณ์ มาแบ่งปันให้เพื่อนสมาชิก Aro4u คนสำคัญของผมได้อ่านกัน มาถึงตอนนี้แล้วมีคำขอเพียงอย่างเดียว “ติดตามผลงานกันนานๆ นะครับ” สำหรับท่านใดที่ยังมีข้อสงสัย ต้องการข้อมูลเพิ่มเติม หรือให้ผมไขข้อข้องใจให้ก็ยินดีเสมอ ส่งเมลกลับมาได้ทุกเวลาที่ nanconnection@hotmail.com ยินดีตอบทุกคำถามที่คาใจ แล้วพบกันใหม่ในหนังสือเล่มต่อไป (หากมีโอกาส) Bye ครับ